بررسی میزان درک اعضای هیأت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته کتابداری و اطلاع رسانی ایران از مفهوم سرقت علمی

چکیده هدف: هدف از این پژوهش، بررسی میزان درک اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته کتابداری و اطلاع رسانی ایران از مفهوم سرقت علمی است. روش تحقیق: روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی و جامعه پژوهش شامل کلیه اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته کتابداری و اطلاع رسانی ایران بود. برای گردآوری داده ها, از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که پس از تایید روایی و پایایی، پرسشنامه تحت وب برای کلیه اعضای گروه بحث تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد ارسال و در مدت زمان دو ماه، پاسخنامه کلیه افرادی که به سوالات به طور کامل پاسخ دادند، مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار آماری spss در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام شد. یافته ها: به طور کلی بیشترین میانگین در اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی مربوط به سرقت علمی از خود (99/72 درصد) و کمترین میانگین در هر دو گروه مربوط به سرقت علمی غیر مستقیم (55/33 درصد) است. همچنین، میزان درک اعضای هیأت علمی رشته کتابداری و اطلاع رسانی از سرقت علمی کمی بیشتر از حد مطلوب (81/11 از 11) و میزان درک دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته کتابداری و اطلاع رسانی از سرقت علمی کمی کمتر از حد مطلوب (77/10 از 11) است. همچنین، بین اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته کتابداری و اطلاع رسانی در درک آن ها از سرقت علمی مستقیم، سرقت علمی غیر مستقیم، سرقت علمی تکه پاره ای، سرقت علمی جزئی، و سرقت علمی از خود تفاوت معنی دار مشاهده شد و درک اعضای هیأت علمی از این پنج نوع سرقت علمی بیشتر از دانشجویان است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده میزان درک اعضای هیأت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته کتابداری و اطلاع رسانی ایران از مفهوم سرقت علمی، در حد نصف نمره مطلوب است. از این نتایج می توان چنین استنباط کرد که ضعف آموزش مفاهیم سرقت علمی در دوران تحصیل، فشار کاری بر مدرسان دانشگاه ها برای ارتقای مرتبه علمی، همراه با مشغله های کاری فراوان، سیاست های موجود برای ارتقای علمی و ارزیابی کارهای پژوهشی با تأکید بیشتر بر کمیت به جای کیفیت، دلایل شخصی، فشار تحصیلی بر دانشجویان برای ارائه ی تکلیف نوشتاری فراوان بدون توجه به معیارهای علمی، ناتوانی در نوشتن، نهادینه شدن قبح سوء رفتار و تقلب علمی در بین دانشجویان، و عدم کنترل کافی از جانب اساتید و دانشگاه های مربوطه آن ها می تواند دلایلی باشد که اعضای هیأت علمی و دانشجویان نیازی به یادگیری مباحث مربوط به سرقت علمی احساس نکرده و تلاشی از خود نشان ندهند.